ایمان حبیبی (سفارش طرح توجیهی)
09126277388
امیر حبیبی (سفارش طرح توجیهی)
09127975250
ایمان حبیبی (سفارش ماشین آلات)
09360555304
به دلیل نامرغوب بودن حدود 30 درصد خرمای تولید شده در كشور ، این محصولات مستقیماً جذب بازار مصرف نمی شوند و می بایست در واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری تبدیل به فرآورده های با ارزش شوند . سرکه خرما نیز از مهمترین فرآورده های تخمیری خرما می باشد ، که اغلب در صنایع غذایی و تولید ترشی ها مورد استفاده قرار می گیرد .
خرما میوه ای است با ارزش غذائی بالا كه به علت دارا بودن مواد قندی قابل توجه ( حدود 70% ) علاوه بر مصرف غذایی در صنعت نیز موارد استفاده فراوان دارد .
مصارف مختلف خرما در صنعت شامل شیره خرما شهد خرما ( عسل خرما ) ، قند مایع ، سركه خرما ، الكل ، عصاره نوشابه و خوراك دام می باشد و از هسته آن روغن كربن اكتیو، لوریل الكل ، مواد موثر سطحی و از ضایعات آن در تركیب خوراك دام و طیور و از برگ خرما در ساخت انواع ظروف بافتنی ، حصیر و از تنه و چوب خرما در كارخانجات نئوپان سازی و كاغذ سازی و همین طور پوشش ساختمانها و پلها استفاده می كنند .
خرما از محصولات عمده كشارزی ایران است و حدود 70 درصد وزن خشك آنرا قند تشكیل می دهد . مناطق عمده كشت خرما در ایران استانهای خوزستان ، سیستان بلوچستان ، هرمزگان ، بوشهر ، فارس و كرمان می باشد . میزان تولید خرما در كشور در سال 1376، 877 هزار تن بوده است .
بدلیل نامرغوب بودن حدود 30 درصد خرمای تولید شده در كشور مستقیماً جذب بازار مصرف نمی شود و می بایست در واحدهای صنایع تبدیلی و فرآوری تبدیل به فرآورده های با ارزش شود . این فرآورده ها به دو بخش تخمیری و غیر تخمیری تقسیم بندی می شود .
از آنجاكه خرما حاوی درصد زیادی قند است لذا به عنوان منبع كربنی در فرایندهای تخمیری استفاده می شود . كه یكی از مهمترین فرآورده های تخمیری خرما سركه می باشد .
اسید اسیتیك یا جوهر انگور جزو اسیدهای كربوكسیلیك است و در نامگذاری آیوپاك به اسید اتانوتیك معروف است . این اسید دارای طعم ترشی شبیه طعم سركه است .
باكتری سركه ساز ( استو باكتر ) به دلیل تمایل به تولید اسید استیك به این نام معروف شده اند . این باكتری ها در موادغذایی ، آب و خاك یافت میشوند . اسید استیك به طور طبیعی ازمیوه ها و برخی موادغذایی فاسد شده از فرآیند تخمیر تولید میشوند و از قدیمیترین تركیبات شیمیایی شناخته شده توسط انسان است .
سركه در واقع محلول رقیق شده ( 5 - 2 درصد ) اسیداستیك است . سركه تجارتی مایعی با بو و مزه ترش ، بیرنگ یا كم رنگ است و به عنوان چاشنی در غذا مصرف می شود . سركه مایعی است كه از تخمیر الكل به اسیداستیك به دست می آید ، به گونه ای كه عاری از دیگر محصولات فرعی تخمیر باشد .
غلظت استیك اسید معمولا از 4 تا 8 درصد حجم سركه مصرفی تغییر میكند و غلظت های بالاتر برای ترشی ( بالای 18 درصد ) استفاده می شود ، اگرچه در بعضی از كشورها حداقل غلظت ممكن است كمتر باشد .
سركه های طبیعی همچنین شامل مقادیر اندكی تارتاریك اسید ، سیتریك اسید و دیگر اسیدها هستند . سركه از زمان های باستان استفاده می شده است و به عنوان یك چاشنی مهم در غرب ، اروپا ، آسیا و دیگر مناطق سنتی جهان مطرح است .
PH سركه معمولا بین 2 تا 5/3 متغیر است در حالی كه سركه های تجاری معمولا دارای PH 4/2 هستند هم چنین سطح PH به غلظت استیك اسید بستگی دارد .
استاندارد های قابل توجه ، جهت اجرای طرح توجیهی تولید سرکه خرما :
• 355 : ادویه و چاشنی -سركه – ویژگی ها
• 1394 : ادویه و چاشنی – سركه – روش های آزمون
• كشورهای عمده تولیدكننده
ایتالیا ، مجارستان ، لهستان ، امارات ، افریقای جنوبی ، تركیه
• كشورهای عمده مصرف كننده
آذربایجان ، عراق ، بحرین ، قطر ، امارات ، كویت ، روسیه ، استرالیا ، سوئد
• شرایط واردات محصول
با مراجعه به كتاب مقررات بازرگانی خارجی كشور بر اساس قانون صادرات و واردات ، محدودیتی برای واردات انواع سركه از جمله سركه خرما وجود ندارد . این محصولات باید با استانداردهای ملی ایران منطبق باشد .
• شرایط صادرات محصول
بر اساس قانون صادرات و واردات ، محدودیتی برای صاردات انواع سركه از جمله سركه خرما وجود ندارد . كشور ما به سبب برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب و بسیار متنوع و وجود ذخایر عظیم و نیروی كار ارزان و موقعیت ترانزیتی عالی از موقعیتی خاص در بخش صادرات غیر نفتی بویژه محصولات غذایی برخوردار است .
بر اساس آمار ایران به بیش از 124 كشور محصولات صنایع غیر نفتی از جمله محصولات صنایع غذایی صادر كرده است كه در بین این مناطق كشور آلمان ، آذربایجان ، ایتالیا ، تركیه ، تركمنستان ، ازبكستان ، هند ، ژاپن واكراین معادل 62درصد كالای صادراتی غیر نفتی كشور شامل انواع محصولات فرآوری شده غذایی را به خود جذب كرده اند و در میان این محصولات و باتوجه به امكانات داخل كشور ، محصولات فرآوری شده خرما از جمله سركه خرما نیز چنانچه بطور مطلوب و برابر استانداردهای جهانی فرآوری و بسته بندی گردد میتواند یكی از اقلام صادراتی كشور باشد از این رهگذر ارزآوری خوبی را موجب گردد . در بخش صادرات كشور ما حضور قوی در بازارهای جهانی ندارد .
یكی از دلایل این امر بر اساس اطلاعات موجود در بخش كشاورزی ، كیفیت پایین جنس برای اختصاص در بخش فرآوری است . راه حل این مشكل اصلاح نژاد و استفاده از تكنیكهای جدید كشاورزی است .
علت دیگر ، نبود برنامه ریزی در زمینه تولید برای صادرات است . به این معنی كه برای حضور در بازارهای جهانی باید شبكه ای وجود داشته باشد تا محصول را از بخش تولید مواد اولیه تا فرآوری و تبدیل به محصول تحت نظارت اصولی و صحیح قرار دهد و محصول را با كیفیت و استاندارد مورد تقاضای بازارهای هدف تولید كند .
سطح زیر كشت نخیلات در جهان به بیش از 950 هزار هكتار می رسد كه از این میزان ، سالیانه 5500 هزار تن خرما به دست می آید . سهم كشور ایران از تولید جهانی 16 درصد می باشد كه با توجه به نوسانات تولید این سهم نیز تغییر می كند . سطح زیر كشت نخیلات در ایران 200 هزار هكتار و تولید خرما 1000- 950 هزار تن می باشد .
با توجه به اینكه كشور ایران در سال 1381 مقام اول تولید خرما در جهان را به خود اختصاص داده است ولی از نظر میانگین تولید در هكتار و از نظر ارزش تولیدات صادراتی در رتبه وجایگاه مناسبی قرار ندارد . خرما در 13 استان كشور تولید و 9 استان مازاد تولید دارند .
از مجموع خرمای تولیدی كشور سالیانه 400-350 هزار تن مصرف داخلی ، 150 - 100 هزار تن صادرات ، 52-20 درصد ضایعات وجود دارد كه سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی موجب كاهش این ضایعات و برطرف كردن نیاز بازار داخل و صادرات مازاد آنها و ارزآوری بسیار مناسبی برای كشور می گردد .
خرما در صنایع تبدیلی به شیره خرما ، عسل خرما ، الكل خرما ، سركه خرما و... تبدیل می شود . استان كرمان با داشتن 42 هزار هكتار نخل بارده و 270-200 هزار تن اولین تولید كننده خرما در كشور به شمار می آید .
استان سیستان و بلوچستان كه در این گزارش برای اجرا طرح تولید سركه از خرما مورد بررسی قرار میگیرد ، با توجه به وسعت زیاد و با توجه به اینكه بیشترین سطح زیر كشت خرما از انواع مرغوب و دومین تولیدكننده ی این محصول استراتژیك كشور می باشد می تواند با برنامه ریزیهای مدون و حمایت دولت از تولیدكنندگان و صنایع فرآوری خرما از جمله صنعت تولید سركه از خرما در این استان گامهای مهمی در توسعه صادرات غیرنفتی بردارد .
به دلیل سنتی بودن كشاورزی و پراكندگی باغات در سطح استان و بسته بندی نامناسب كه عمدتاً بصورت یك كیلویی و حلب های 17 تا 20 كیلویی می باشد ضایعات بسیاری را در این محصول داریم .
با توجه به تولید بیش از 157 هزار تن خرما در سال در این استان كمبود صنایع تبدیلی و بسته بندی به شدت احساس می شود و با توجه به این حجم تولید نبود انبار و سردخانه جهت نگهداری و نبود صنایع فرآوری مناسب و صنایع بسته بندی و نگاه سنتی تولیدكننده و تاجر و درجه بندی نامناسب ، این محصول با قیمت پایین و به صورت فله از استان خارج می شود و این خروج به صورت فله ای به كشورهای همسایه می باشد كه موجب ضرر كشاورز و بطور كلی ضربه به اقتصاد استان می گردد .
بنابراین با توجه به مسائل فوق توجه ویژه به صنایع فرآوری و تبدیلی در این حوزه دارای اهمیت بسیاری است وموجب ارزآوری مناسبی برای كشور می گردد .
1. شستشوی خرما
2. سولفیتاسیون خرما
3. خرد كردن له كردن خرما
4. استخراج شربت یا شیره خرما
5. تهیه مخمرها
6. فرآیند تخمیر و تولید سركه
7. بسته بندی
شستشوی خرما
خرمای مناسب جهت عملیات استحصال شیر ، خرمای درجه درجه 3 یا 4 از نوع سایر ، خضراوی و یا حلاوی می باشد . این خرما بایستی دارای ویژگیهای زیر زیر می باشد :
نرمی بافت
پایین بودن میزان پكتین وتانن
بالا بودن درصد میزان قند انورت
روشن بودن رنگ خرما
خرمای مصرفی در مرحله اول توسط آب سرد مورد شستشو قرار میگیرد . در مرحله دوم خرماها روی یك تسمه نقاله ریخته شده مورد بازبینی قرار میگیرند . این سیستم شستشو توانایی جداسازی سنگ ، چوب و سایر ناخالصیها را از خرما دارد . آب مصرفی دراین مرحله دارای درجه حرارتی در حدود 30 تا 04 درجه می باشد .
سولفیتاسیون خرما
گاز SO و یا اضافه كردن نمكهای سولفویت ( SO ) و بی سولفویت ( HSO ) از تركیباتی هستند كه می توانند روی مخمرها و كپكها اثر گذاشته ، از تخمیر خرما جلوگیری میكنند . ضمناً توانایی جلوگیری از قهوهای شدن آنزیمی و غیر آنزیمی ( كاهش مقدار هیدروكسی متیل فوفوران ) را خواهد داشت .
نهایتاً اینكه با توجه به اینكه ، بهترین PH برای فعالیت تركیبات سولفیت بین 2 تا 3 می باشد استفاده از سولفیتاسیون باعث جلوگیری از فعالیت میكروبها خواهد گردید . به عبارت دیگر این مرحله را میتوان مرحله ضدعفونی نیز نامید .
خرد كردن و له كردن خرما
خرمای شسته شده از مرحله ضدعفونی به ماشین خردكن منتقل می شود . در این مرحله خرما با هسته به لایه های به قطر 2 تا 3 میلیمتر خرد می گردد . پس از له شدن وارد مرحله استخراج می گردد .
استخراج شربت یا شیره خرما
عمل استخراج شیره از خرما با استفاده از دیفیوزیون صورت میگیرد . میزان آب مصرفی در این مرحله بستگی به درصد رطوبت و با مواد قندی ( 10-16 درصد ) از سلول خارج میگردند با توجه به اینكه غشا پرتوپلاست سلول زنده نیمه تراواست یعنی آب را از خود عبور میدهد ولی نسبت به انتقال مواد محلول و معلق دارای خاصیت تراوایی انتخابی است .
با حرارت ( 57-65 درجه سانتی گراد ) پروتینهای غشا سلولی تغییر فرم داده و تراوایی انتخابی حالت فشار اسمزی در واكوتولهای سلول و پروتوپلاست نمیتواند وجود داشته باشد ، در نتیجه غشا سلول به صورت نیمه تراوا در میآید بعضی از مولكولها میتوانند نسبت به مولكولهای دیگر سریعتر داخل سلول نفوذ كنند ، آب میتواند وارد سلول شده و جانشین قند و سایر تركیبات حلال گردد تا زمانی كه تعادل برقرار گردد .
حرارت فوق علاوه بر استخراج قند از خرما سبب جلوگیری از فعالیت باكتریها ( در بعضی مواقع از تركیبات آلدئید فرمیك ( فرم آلدئید ) استفاده می گردد ) و همچنین فعالیت آنزیمها میكند .
چنانچه عمل دیفیوژن در یك مرحله صورت گیرد خرما با سه برابر وزن خود با آب مخلوط می گردد ، در مرحله اول میتوان حدود 53 درصد از مواد متشكله ( قندها ) را به صورت شیره خام استخراج كرد . با تكرار عمل عصاره گیری میتوان از تفاله باقیمانده 70-65 درصد شیره خرما را استخراج كرد .
تفاله باقیمانده بلافاصله به دستگاه پرس جهت آبگیری منتقل می گردد آب خروجی از تفاله پس از استریل شدن و تعدیل درجه حرارت با آب مورد مصرف در مرحله استخراج مخلوط شده و وارد سیستم دیفیوژن می گردد . تفاله خشك شده پس از خرد شدن در آسیابهای چكشی میتواند بعنوان خوراك دام بسته بندی گردد .
تهیه مخمرها
در این مرحله برای تهیه سركه مخمرها را برای اضافه كردن به شیره خرما آماده میكنند . همانطور كه گفته شد مخمر تولید كننده الكل Saccharomyces ellipsoideus و cervisia Saccharimyces می باشد و مخمر تولیدكننده سركه نیز استوباكتر است .
مخزن رشد مخمر در این بخش می باشد كه با آبو نیتراتآمونیم و سایر مواد كمكی جهت تسریع در رشد اضافه می گردد . سپس در این مرحله بوسیله همزن اكسیژن مورد نیاز جهت رشد مخمر تأمین می گردد مدت زمان لازم در این مرحله 5/2 ساعت م یباشد .
فرآیند تخمیر و تولید سركه
در این مرحله شیره رقیق حاصله در مراحل قبل به فرمنتورهایی كه در این قسمت كار گذاشته شده اند انتقال مییابد و با مخمرهایی كه در قسمت قبل آماده شده اند مخلوط میگردند . فرمنتورها تمام شرایط لازم برای تخمیر را دارا میباشند ( از قبیل اكسیژن ، دما و... ) .
به شیره موجود در فرمنتورها 45% آب اضافه می شود پس تركیب شیره و آب به نسبت 45% می باشد و در ابتدا در این مرحله مخمرها قند موجود در شیره را به الكل تبدیل میكنند و با توجه به اینكه در اینجا رشد مخمرها بی هوازی است همزن وجود ندارد . الكل بدست آمده در این قسمت دارای 10% غلظت است .
سپس الكل تولید شده به كمك هوادهی و هوادمی در مخازنی از جنس استیل یا پلی اتیلن به سركه تبدیل می شود .
فیلتراسیون
سركه تولید شده دارای تفاله ها ، مواد معلق و مواد كلوئیدی می باشد كه در نتیجه عبور از دستگاه فیلتر از سركه جدا میگردند دستگاه فیلتر حتماً باید از استیل ضد زنگ ساخته شده باشد .
بسته بندی
در این مرحله دستگاه بسته بندی كار بسته بندی سركه تولیدی را انجام میدهد . سركه تولید شده در این قسمت در ظروف پلاستیكی 3 لیتری بسته بندی شده و بر آنها برچسب زده می شود .
• ماشین مخلوط كن خرما
• ماشین پرس حلزونی
• مخزن ذخیره شیره رقیق ( ظرفیت 50000 لیتر )
• فیلتر مكانیكی
• نوار نقاله ( به طول 6 متر )
• مخزن تهیه مخمر
• مخزن رشد مخمر
• فرمنتور
• پمپ استیل
• مخزن ذخیره
• ماشین بسته بندی
:: دانلود طرح توجیهی تیپ احداث کارخانه تولید سرکه خرما
:: دانلود طرح توجیهی تیپ احداث کارخانه تولید سرکه برنج
:: دانلود طرح توجیهی تیپ احداث کارخانه تولید سرکه از ملاس چغندر
:: دانلود طرح توجیهی تیپ احداث کارخانه تولید آبلیمو
تذکر مهم : لازم به ذکر میباشد در صورت موجود نبودن آپدیت 98 ، نسخه های قدیمیتر این طرح ، در همان لینک قرار داده می شود . ولی به محض تهیه کردن آپدیت 98 و یا جدیدتر این طرح ، ورژن جدیدتر نیز در همان صفحه قرار داده خواهد شد .درصورتی که ورژن طرح مربوط به سال 97 یا 98 و یا جدیدتر از آن باشد ، سال نگارش طرح روی متن لینک دانلود قید میگردد . در صورتی که روی لینک دانلود طرح ، سال تدوین طرح توجیهی قید نشده بود ... مشخصا آن طرح مربوط به سال های قبل از سال 97 میباشد .