مطالعات بازار چیست ☀️ مراحل و روش های تهیه تحقیقات بازار

مطالعات بازار برآورد رقبا و صادرات و واردات یک محصول یا خدمت میباشد که با هدف براورد میزان عرضه و تقاضای آن در چند سال آینده و نهایتا اثبات توجیه بازار آن انجام میگیرد.

 

عناوین مقاله :

✔️ مطالعات بازار یا تحقیقات بازار چیست؟

✔️ کاربرد های مطالعات بازار یا تحقیقات بازار شامل چه مواردی است؟

✔️ سرفصل های مطالعات بازار یا تحقیقات بازار چیست؟

✔️ مراحل انجام مطالعات بازار در ایران چگونه است؟

✔️ با انواع تحقیقات بازار دقیقتر آشنا شویم؟

✔️ روش های مختلف انجام مطالعات بازار کدامند؟

 

---

مطالعات بازار یا تحقیقات بازار چیست ؟

---

مطالعات بازار «Market Study یا Market Research» در واقع انجام یه فرایند مطالعاتی است که نهایتا منجر به شناسایی سهم بالقوه بازار ، برای کسب و کار شما پس از بهره برداری میشود.

در مطالعات بازاری که در ایران تدوین میگردد ، این سهم بالقوه بازار را ، عموما برای 3 تا 5 سال پس از بهره برداری از پروژه تخمین می زنند اما در صورت وجود اطلاعات پایه ، امکان تخمین آن برای تعداد سالهای بیشتر مثلا ده سال و یا بیشتر نیز وجود دارد.

در واقع ما در مطالعات بازار با استفاده از استعلام از وزارت صنایع و یا جهاد کشاورزی و همینطور آمار واردات و صادرات اداره گمرک کشور ، به بررسی رقبای فعلی و آینده ی یک کسب و کار و همینطور میزان صادرات و واردات محصول یا خدمت تولیدی میپردازیم و با تحلیل این داده ها میتوانیم وضعیت عرضه و تقاضای آن محصول یا خدمت را در سال های آتی تخمین بزنیم.

اما مطالعات بازار چه ربطی به طرح توجیهی پیدا میکند !

قبل از هر چیز باید بگوییم که مطالعات بازار، یک مبحث منفک از طرح توجیهی است اما میتوان آن را به طرح توجیهی پیوست کرد تا طرح، علاوه بر بررسی توجیه اقتصادی و فنی ، دارای ارزیابی های مربوط به توجیه بازار نیز باشد.

بدین ترتیب شکل کاملتری از طرح توجیهی به وجود میآید که به بررسی توجیه یا امکان سنجی فنی ، مالی و بازار محصول یا خدمت میپردازد و به آن طرح امکان سنجی می گویند.

کاربردهای مطالعات بازار یا تحقیقات بازار شامل موارد زیر می باشد :

• شما با شناسایی رقبای داخلی خود ، امکان تحلیل وضعیت آنها را پیدا نموده و میتوانید استراتژی های رقابتی مناسبی در قبال آنها اتخاذ کنید.
• شما را از آمار واردات محصول یا خدمت تولیدی شما آگاه کرده و قدرت رقبای خارجی شما را برایتان نمایان میکند تا بتوانید استراتژِی مناسبی برای مقابله با آنها تنظیم کنید.
• شما را با میزان صادرات محصولات و یا خدمات تولیدی شما آشنا میکند و آمار نسبتا معتبری از آن به شما میدهد تا بتوانید با ظرفیت های صادراتی کسب و کار خود آشنا شوید.
• در اکثر مواقع که جهت اخذ وام و تسهیلات به بانک مراجعه میکنید، بانک در کنار طرح توجیهی از شما مطالعه بازار نیز مطالبه میکند.
• در بسیاری از موارد دیده شده که برخی از سازمانهای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی نیز در کنار طرح توجیهی، مطالعات بازار نیز مطالبه میکنند.
• و ...

---

سرفصل های مطالعات بازار یا تحقیقات بازار چیست !

---

سرفصل های مطالعات بازار یا تحقیقات بازار ما به شرح زیر می باشند :

1-  مقدمه

2-  معرفی محصول و کاربردهای آن

• معرفی کلیه کدهای ISIC متعلق به محصول مورد بررسی
• معرفی ویژگی ها، مشخصات و استاندارد محصولات
• استانداردهای بین المللی و ملی محصول
• معرفی کاربردهای محصول

3-  مکان یابی پروژه

4-  قیمت مواد اولیه و نحوه تامین آن

5-  قیمت فروش محصولات طرح

6-  ضرورت اجرای پروژه

7-  استعلام عرضه در گذشته

• محاسبه تولید داخلی
• استعلام واردات (تولید خارجی)

8-  پيش‌بيني امكانات عرضه در آینده

• امكانات تولید داخلي
• برآورد واردات

9-  براورد تقاضا

• استعلام تقاضاي خارجي (صادرات)
• بررسی تقاضاي داخلی

10-  پیش بینی تقاضا در سالهای آتی

• پیش بینی تقاضای خارجی (صادرات)
• پیش بینی تقاضای داخلی

11-  تحليل موازنه پيش‌بيني امكانات عرضه و پيش‌بيني تقاضا

12- جمع بندی، نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد

---

مراحل انجام مطالعات بازار در ایران چگونه است !

---

چهار فاکتور اصلی در فرایند تهیه گزارش مطالعه بازار مورد ارزیابی و براورد قرار می گیرند که به شرح زیر میباشند :

1 – میزان تولید داخلی در طول 5 سال آینده :

برای رسیدن به این میزان ، باید تمامی واحد های فعال رقیب را شناسایی کرد و ظرفیت تولید آنها را جمع بست ، همینطور واحد هایی که مجوز تولید گرفته اند و تا 5 سال آینده به بهره برداری می رسند را نیز باید شناسایی کرد و میزان تولید آنها را نیز پس از بهره برداری براورد نمود .

برای شناسایی این رقبا به بانک اطلاعات مجوزهای وزارت صنایع و یا جهاد کشاورزی و یا سازمان گردشگری و ارگان های مرتبط دیگر مراجعه نموده و اطلاعات مورد نیاز را استخراج میکنیم.

حال مجموع ظرفیت تولید شرکتهای رقیبی که فعال هستند و مجموع ظرفیت تولید شرکتهای رقیبی که  تا 5 سال آینده به بهره برداری میرسند را با هم جمع کرده و مجموع این اعداد میتواند بیانگر مقدار تولید داخلی برای آن محصول باشد که عدد دقیق آن را برای 5 سال پس از بهره برداری به صورت سال به سال محاسبه میکنند.

2 – میزان تولید خارجی یا واردات در طول 5 سال آینده :

برای این کار با استفاده از آمار واردات محصول در سالهای گذشته ، میزان واردات را در 5 سال آینده به صورت سال به سال محاسبه میکنند که عموما برای این کار ، از روش تخمین رگرسیون استفاده می کنند .

برای استخراج این آمار و اطلاعات از بانک اطلاعات اداره گمرک استفاده میکنیم.

3 – میزان مصرف خارجی یا صادرات در طول 5 سال آینده :

برای این کار با استفاده از آمار صادرات محصول در سال های گذشته ، میزان صادرات را در 5 سال آینده به صورت سال به سال محاسبه میکنند که مانند محاسباتی که در بخش واردات انجام میدهند ، عموما برای صادرات نیز ، از روش تخمین رگرسیون استفاده میشود .

4 – میزان مصرف داخلی در طول 5 سال آینده :

برای محاسبه ی میزان مصرف داخلی در طول 5 سال آینده از فرمول زیر استفاده میکنند :

میزان مصرف داخلی = میزان تولید داخلی + واردات – صادرات

و بدین ترتیب میزان مصرف داخلی که در واقع میتواند بازار بالقوه ی کسب و کار مورد مطالعه باشد ، بررسی میشود .

---

با انواع تحقیقات بازار دقیقتر آشنا شویم؟

---

تحقیقات بازار به روشهای مختلفی انجام می‌شوند که می‌توان آن‌ها را به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم کرد.

برخی از انواع تحقیقات بازار عبارتند از :

• تحقیقات کمی بازار : این نوع تحقیق برای جمع‌آوری داده‌های اعدادی و تحلیل آن‌ها استفاده می‌شود. این نوع از تحقیقات بازار شامل تحقیقات پیشرفته، آماری، نظری و آزمایشگاهی است.
• تحقیقات کیفی بازار : این نوع تحقیق برای جمع‌آوری داده‌های غیرعددی و تحلیل آن‌ها استفاده می‌شود. این نوع از تحقیقات بازار شامل مصاحبه، گروه تفکر، مشاهده و آزمایشی است.
• تحقیقات بازار اولیه : این نوع تحقیق برای جمع‌آوری داده‌های جدید و ابتدایی استفاده می‌شود. این نوع از تحقیقات بازار شامل نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها، فرایندهای مشاهده و آزمایشی است.
• تحقیقات بازار ثانویه : این نوع تحقیق برای جمع‌آوری داده‌های موجود و موجودیت‌های دیگری استفاده می‌شود که قبلاً توسط دیگران جمع‌آوری شده‌اند. این نوع از تحقیقات بازار شامل مطالعات مروری، داده‌کاوی، تحلیل محتوایی و تحقیقات دیگر است.
• تحقیقات بازار رفتاری : این نوع تحقیق برای بررسی رفتار مشتریان، اعمال و واکنش‌های آن‌ها در برابر محصولات و خدمات استفاده می‌شود. این نوع از تحقیقات بازار شامل مشاهده، آزمایشات میدانی و آزمایش‌های طراحی شده است.
• تحقیقات بازار تجربی : این نوع تحقیق برای انجام آزمایش‌های روی محصولات و خدمات به منظور بررسی کارایی و عملکرد آن‌ها استفاده می‌شود. این نوع از تحقیقات بازار شامل آزمایش‌های کنترل‌شده، آزمایش‌های تصادفی و آزمایش‌های میدانی است

---

روش های مختلف انجام مطالعات بازار کدامند؟

---

برای انجام مطالعات بازار، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد.

برخی از روش‌های اصلی مطالعات بازار عبارتند از :

• مصاحبه : در این روش، محقق با افرادی که به عنوان نمونه‌ای از جامعه هدف انتخاب شده‌اند، مصاحبه می‌کند و سوالات خود را از آن‌ها می‌پرسد. مصاحبه می‌تواند به صورت تلفنی، حضوری، آنلاین و یا به صورت فوق‌العاده (مانند مصاحبه با کارآفرینان مشهور) صورت گیرد.
• نظرسنجی : در این روش، محقق با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد و یا سفارشی، از افراد نمونه نظرشان را درباره موضوع مورد نظر می‌پرسد. نظرسنجی می‌تواند به صورت آنلاین، تلفنی، حضوری و یا به صورت پستی صورت گیرد.
• مشاهده : در این روش، محقق از طریق مشاهده مستقیم و بدون تداخل، رفتار افراد نمونه را مورد بررسی قرار می‌دهد. مشاهده می‌تواند به صورت مستقیم و یا بر اساس تصاویر و فیلم‌ها صورت گیرد.
• آزمایش : در این روش، محقق با اجرای آزمایش‌هایی بر روی یک یا چند متغیر، تاثیر آن‌ها را بر رفتار افراد نمونه بررسی می‌کند. آزمایش‌ها می‌توانند به صورت کنترل‌شده، تصادفی و یا میدانی صورت گیرند.
• گروه تفکر : در این روش، محقق از یک گروه نمونه از افراد با تجربه در موضوع مورد نظر، برای بحث و تبادل نظر دعوت می‌کند. این روش به عنوان یک روش کیفی به کار گرفته می‌شود.
• تجزیه و تحلیل داده‌ها : در این روش، محقق با استفاده از داده‌های بزرگ و ابزارهای آماری، داده‌های جمع‌آوری شده را تحلیل و نتایج را استخراج می‌کند. تجزیه و تحلیل داده‌ها می‌تواند به صورت کمی و یا کیفی صورت گیرد.

در صورتی که نیاز به تهیه مطالعات بازار کاملا اصولی و قابل دفاع در بانک دارید با ما تماس بگیرید.

---

دانلود نمونه فایل های مطالعات بازار به صورت word و PDF

---